Ayurlogics

टेस्टिंग टाईम अहेड ? पुरुष वंध्यत्व या विषयावरील “ड ॅ डी कूल कूल कूल” या लेखाला उत्तम प्रतिसाद मिळाला त्याबद्दल सर्वांचे आभार. वंध्यत्वाचे प्रमाण असेच वाढत राहिले तर हे शतक संपता संपता कदाचित मूल होण्यासाठी फक्त टेस्ट ट्यूब बेबी हा एकमेव पर्याय शिल्लक राहिल अशी शक्यता त्या लेखामध्ये वर्तवली होती. सर्वसामान्य भाषेत टेस्ट ट्यूब म्हटल्या जाणाऱ्या या तंत्राचे शास्रीय नाव In Vitro Fertilization (IVF) असे आहे. दरम्यान ‘ Politics of the Womb ’ (गर्भाशयाचे राजकारण) या नावाचे पिंकी विराणी या लेखिकेने लिहिलेले पुस्तक हातात आले. IVF तंत्रामध्ये असणारे धोके समजावून सांगणारे तसेच प्रजनन तंत्रातील सत्यावर प्रकाश टाकणारे हे पुस्तक आहे. उपरोक्त पुस्तकात मांडलेले विचार शास्रीय संदर्भांसहित मांडलेले असल्यामुळे या पुस्तकाचा आधार घेऊन हे लिखाण करत आहे. कसं करतात IVF ? सर्वप्रथम आपण IVF प्रक्रिया थोडक्यात समजावून घेऊ. पुरुषाचे शुक्राणू आणि स्त्रीचे अंडे एका निर्जंतुक काचेच्या ताटलीत (पेट्री डिश) एकत्र केले जाते. हे मिलन यशस्वी ठरले तर त्या फलित अंड्याचं (Zygote) स्रीच्या गर्भाशयामध्ये ...

ड ॅ डी कूल कूल कूल शाहरुख खान आणि अनुपम खेर यांचा ‘चाहत’ नावाचा पिक्चर तुमच्यापैकी किती जणांनी पाहिलाय ? पाहिला नसेल तर तुम्ही नशीबवान आहात कारण आवर्जून पहावं अस त्यात काहीही नाही. याच भिकार चित्रपटात “ड ॅ डी कूल कूल कूल” असे एक टुकार गाणे आहे. पण मध्यमवर्गीय मराठी माणसाला ‘टाकाऊतून टिकाऊ’ शोधण्याचे इतके आकर्षण असते कि मी या गाण्यातून आयुर्वेदाचा एक सिद्धांत शोधून काढलाय त्यावरचा हा लेख. अरे बाप रे “ मै तुम्हारे बच्चे की माँ बननेवाली हू ँ ” हे आम्हाला बॉलीवूडने इतक्या वेळा ऐकवले कि आई बाप होणे म्हणजे बाजारातून भाजी आणण्याइतकी सोपी गोष्ट वाटायचे. पण वास्तव मात्र अत्यंत गंभीर आहे.  १९४० च्या दशकात पुरुषांच्या वीर्यातील शुक्राणूंची संख्या १४० दशलक्ष/मिली इतकी होती. १९५० च्या दशकात हे प्रमाण १२० दशलक्ष/मिली इतके झाले पुढे ९० च्या दशकात हे प्रमाण ६० दशलक्ष/मिली इतके कमी झाले. याचा सरळसरळ अर्थ असा होतो कि १९४० ते १९९० या ५० वर्षात पुरुषांची प्रजननक्षमता ५० %ने कमी झाली. नवीन शतकात तरी हि घसरण अधिक वेगाने होऊ लागली. १९७३ ते २०११ या कालावधीत जगभरातील वेगवेगळ...